Mae angen 9,100 o weithwyr adeiladu ychwanegol yng Nghymru erbyn 2027

Yn erbyn cefndir o her economaidd, costau deunyddiau a llafur cynyddol, mae ffigurau newydd gan Fwrdd Hyfforddi’r Diwydiant Adeiladu (CITB) yn datgelu y bydd angen 9,100 o weithwyr ychwanegol i fodloni’r galw adeiladu yng Nghymru erbyn 2027.

Mae adroddiad blynyddol Rhwydwaith Sgiliau Adeiladu CITB (CSN) yn dangos:

Mae'r adroddiad yn disgwyl i'r diwydiant adeiladu barhau i fod yn sector lle mae galw am weithwyr er gwaethaf yr ansicrwydd economaidd presennol. O ganlyniad, mae recriwtio, hyfforddi, datblygu ac uwchsgilio yn parhau i fod yn flaenoriaethau allweddol ar gyfer y diwydiant ar gyfer 2023 a thu hwnt.
Mae CITB yn ymateb drwy fuddsoddi mewn prentisiaethau, lansio amrywiaeth o fentrau wedi’u targedu a gweithio ar y cyd â diwydiant, i helpu adeiladu i gael gweithlu medrus, cymwys a chynhwysol.

Dywedodd Cyfarwyddwr Ymgysylltu CITB Cymru, Mark Bodger: “Mae adeiladu yn hanfodol i ddatblygu a chryfhau ein heconomïau rhanbarthol a chenedlaethol, ac er y bydd y diwydiant yn sicr yn wynebu heriau yn y flwyddyn newydd, mae ein hadroddiad yn dangos bod llawer o gyfleoedd hefyd yng Nghymru.

“Er gwaethaf yr heriau economaidd, mae galw aruthrol o hyd am fwy o weithwyr yn y diwydiant, a bydd yn dod yn bwysicach fyth i gadw ein gweithlu presennol dros y 18 mis nesaf. Mae amrywiaeth o brosiectau ar fin dod â llif cyson o waith i Gymru eleni, ac un o’r prosiectau mwyaf yw’r £590m rhan o Ddowlais Top i Hirwaun o’r A465 Ffordd Blaenau’r Cymoedd, a fydd yn rhedeg drwodd i ganol 2025. Mae rhaglen adfywio £1bn Llunio Abertawe, cynlluniau Llywodraeth Cymru i ddatgarboneiddio tai cymdeithasol a datblygu canolfan brofi rheilffyrdd yng Nghastell-nedd Port Talbot hefyd yn gyfle enfawr a bydd yn yrwyr mawr ar gyfer twf yng Nghymru.

“Cefnogi’r diwydiant i ddenu a chadw talent o bob rhan o Gymru fydd ein prif flaenoriaeth, gyda ffocws arbennig ar lwybrau hyfforddi. Does dim gwadu bod gennym ni dasg fawr o’n blaenau, ond rydw i’n teimlo fy mod wedi fy ysbrydoli gan y gwydnwch a ddangoswyd dros yr ychydig flynyddoedd diwethaf ac edrychaf ymlaen at gefnogi diwydiant i ddod yn gryfach pan ddaw’r dirwasgiad i ben.”
Er mwyn helpu i fynd i'r afael yn uniongyrchol â'r heriau hyn a gwneud y mwyaf o'r cyfleoedd a fydd yn codi, mae CITB wedi buddsoddi bron i £50m o Lefi i gefnogi dros 22,000 o brentisiaid i'w helpu i ymuno â'r diwydiant; tra bod grantiau wedi helpu i gefnogi dros 16,000 o ddysgwyr i gwblhau eu cymwysterau.

Mae cyllid uniongyrchol wedi darparu grantiau dros 269,000 o gyrsiau hyfforddi ac mae cyfanswm o £97m wedi’i fuddsoddi mewn cyllid grant gan CITB, i’w gwneud mor hawdd â phosibl i gyflogwyr recriwtio a chadw eu gweithlu medrus.

Mae mentrau pellach gan CITB yn cynnwys y prosiect peilot rhwydwaith cyflogwyr a lansiwyd yn ddiweddar, gan greu atebion lleol ar gyfer cyllid a hyfforddiant ac sydd ar gael i fwy na 3,800 o fusnesau adeiladu sydd wedi’u cofrestru ar gyfer lefi ledled Cymru, Lloegr a’r Alban.
Trwy gefnogaeth partneriaid darparu sefydledig a phrofiadol, mae'r cynllun peilot yn galluogi cyflogwyr i gydnabod eu blaenoriaethau hyfforddi a chael arweiniad ar y ffordd orau o ddod o hyd i'r hyfforddiant sydd fwyaf priodol iddynt a'i ariannu. Yng Nghymru, mae’r peilot yn cael ei arwain gan Cyfle Building Skills Ltd, gyda ffocws cychwynnol ar gefnogi cyflogwyr adeiladu o ardal de-orllewin Cymru.

Ledled Cymru, mae rhwydwaith CITB o hybiau Profiad Ar y Safle hefyd yn creu llwybrau mwy hygyrch i adeiladu. Drwy gysylltu cyflogwyr, darparwyr hyfforddiant ac awdurdodau lleol â darpar weithwyr, mae’r canolfannau’n darparu ateb recriwtio un stop i helpu i gynyddu’r gronfa dalent.

Dros y tair blynedd nesaf, bydd buddsoddiad CITB o dros £4m yn rhoi sgiliau a phrofiad amhrisiadwy ar y safle i filoedd o bobl, a bydd llawer ohonynt yn symud ymlaen i gyflogaeth barhaus o fewn adeiladu.

Dywedodd Adam Jones, Brenig Construction: “Un o’r heriau mwyaf yr ydym wedi’i weld dros y blynyddoedd diwethaf yw colli cenedlaethau lle nad ydym wedi gweld llawer o bobl o dan 40 oed yn dod i mewn i’r diwydiant. Mae hyn wedi golygu bod yna brinder pobl brofiadol allan yna. Mae'r unigolion a gawn drwy'r cynllun hwn eisiau gweithio ym maes adeiladu, nid ydynt yn ei ddefnyddio fel bwlch. Maent wedi’u fetio’n dda ac yn ymroddedig i waith.”