“Rhannu eich gwybodaeth i helpu eraill”

Mae gan weithwyr adeiladu profiadol wybodaeth na ellir ei ganfod mewn llyfrau.

A thrwy ddod yn athrawon, un o nodau allweddol cynllun sgiliau newydd y Cyngor Arweinyddiaeth Adeiladu, gall gweithwyr hŷn roi sgiliau i newydd-ddyfodiaid sy’n helpu eu gyrfa.

Mae Charlie Thorp, 66, Darlithydd Adeiladu, Aseswr a Mentor i brentisiaid gosod brics a Gweithredwyr Cynnal a Chadw Eiddo yng Ngholeg De Essex yn enghraifft.

Prentis

Dechreuodd Charlie ei yrfa fel Prentis Gosod Brics a gwnaeth argraff ar ei benaethiaid yn gyflym.

Ym 1975, dyfarnwyd iddo Brentis y Flwyddyn Llundain gan y Cydffederasiwn Cyflogwyr Masnach Adeiladu.

Mwynhaodd Charlie, un o Chelmsford, osod brics a’i rôl fel goruchwyliwr-fforman. Bu’n gweithio ar adnewyddu adeiladau gradd dau. Fodd bynnag, cwtogodd anaf i’w ysgwydd ei yrfa adeiladu.

“Pe bai hynny’n digwydd heddiw”, meddai Charlie, “byddai cwmnïau’n eich cadw chi mewn rôl arall yn hytrach na’ch colli chi.”

Trodd Charlie trallod yn gyfle trwy newid gyrfa a daeth yn yrrwr Tacsi Llundain trwyddedig, gan gwblhau’r agwedd ‘gwybodaeth am Lundain’ o’r gwaith yn eithriadol o gyflym, mewn dim ond dwy flynedd ac un diwrnod.

Fodd bynnag, er gwaethaf ei ddawn i yrru – roedd Charlie yn drydydd nodedig yng nghystadleuaeth Tacsi Llundain y Flwyddyn – fe fethodd y gwaith adeiladu, felly dychwelodd i ddiwydiant, y tro hwn, fel athro.

Addysgu

Yn ystod ei yrfa addysgu mae Charlie wedi mentora myfyrwyr trwy brentisiaethau, gan gynnwys pedwar enillydd Cystadleuaeth ranbarthol SkillBuild, sef “gemau Olympaidd adeiladu’r DU.”

“Daeth un prentis y gwnes i ei helpu yn drydydd yng ngwobr adeiladwr ifanc y flwyddyn y DU,” meddai Charlie, “aethon ni i’r seremoni wobrwyo yn Nhŷ’r Cyffredin.”

“Roedd darn ysgrifenedig dwy dudalen o hyd ar fy ngwaith yng nghyfnodolyn Guild of Master Bricklayers.

“Yn ddiweddar, bûm yn uwch farnwr yng ngholeg Lewisham ar gyfer Cystadleuaeth her frics Forterra Llundain.”

Ar draws y diwydiant

“Mae “hyfforddi’r hyfforddwyr” yn fater amserol. Amlygodd adroddiad diweddar gan Gymdeithas Penaethiaid Adeiladu Prydain (BACH) yr anhawster o recriwtio tiwtoriaid mwy aeddfed.

Dywed BACH fod angen i wybodaeth fod yn ei lle i uwchsgilio’r gweithlu, cefnogi dulliau modern, sgiliau gwyrdd, a gweithgynhyrchu oddi ar y safle.

Yn y cyfamser, nod ymgyrch yr Adran Addysg (DfE) “Taking Teaching Further” yw denu gweithwyr proffesiynol yn y diwydiant sydd â blynyddoedd o arfer gwych i’w henwau, fel Charlie.

Heriau

Wrth gwrs, nid oes unrhyw ddiwydiant yn berffaith, a dywed Charlie y bu cyfnodau anodd. Dywed fod ceisio dod o hyd i waith adeiladu yn ystod dirwasgiadau yn heriol.

Mae Charlie’n cofio cerdded y strydoedd, yn chwilio am waith, a gweld arwydd wedi’i baentio â llaw yn dweud “No bricklayers wanted.”

“Mi wnaeth hynny frifo,” meddai Charlie.

Dywed mai’r agwedd fwyaf pleserus o’i rôl addysgu yw gweld myfyrwyr yn symud ymlaen i yrfaoedd llwyddiannus.

“Canfyddais yn ddiweddar fod uwch reolwr safle â Lee Marley’n gyn-brentis yr oeddwn yn ei gefnogi,” meddai Charlie. “Fe wnes i hefyd fentora mab cyfarwyddwr Swift Brickwork trwy ei brentisiaeth.”

Dywed Charlie nad oedd gan lawer o’i fyfyrwyr unrhyw gysylltiad blaenorol ag adeiladu ond eu bod bellach wedi hen ennill eu plwyf mewn diwydiant.

“Cefais un yn dweud: ‘Charlie, I don’t think you realise that you have changed people’s lives.’”

Cyngor Charlie i unrhyw un sy’n meddwl am yrfa yn y diwydiant adeiladu yw “cysegrwch eich hun i un grefft yn gyntaf, cyn dysgu disgyblaethau eraill, ond peidiwch â chymryd yn ganiataol eich bod yn gwybod popeth gan y byddwch yn dysgu pethau newydd o hyd.

“Rhannwch eich gwybodaeth i helpu eraill.”

Hyfforddi’r Hyfforddwr

Mae CITB yn archwilio sut i ddefnyddio profiad diwydiant i’r effaith orau. Mae ein Tîm Ansawdd a Safonau wedi dechrau gweithio ar safon a fydd yn anelu at ddod â chysondeb i faes “Hyfforddi’r Hyfforddwr”.

Ac rydym wedi recriwtio gweithwyr profiadol i hyfforddi newydd-ddyfodiaid yn ein Coleg Adeiladu Cenedlaethol, a leolir yn Bircham Newton.

Bydd y rolau hyn yn gweld athrawon yn rhannu’r sgiliau a ddysgwyd ganddynt dros y blynyddoedd â newydd-ddyfodiaid adeiladu.

“Byddai’n drueni enfawr pe na bai eu gwybodaeth yn cael ei drosglwyddo i’r genhedlaeth nesaf o weithwyr,” ysgrifennodd Prif Weithredwr CITB, Tim Balcon, mewn blog ar brofiad fel yr athro gorau.

“Mae rhannu sgiliau, fel hyn, yn rhan bwysig o’r dirwedd hyfforddi.”